ทำไมต้องซื้อเมล็ดพันธุ์ F1 ตอนที่ 1

Last updated: 7 เม.ย 2563 | 31772 จำนวนผู้เข้าชม |

เมล็ด F1 ดีอย่างไร ทำไมถึงต้องซื้อเมล็ดพันธุ์ F1

สวัสดีครับทุกท่าน คราวนี้ รักกล้าขอเล่าเรื่องเมล็ด F1 กันซักหน่อยนะครับ เป็นที่ทราบกันดีว่าการเกษตรในปัจจุบันนั้นมีความก้าวหน้าไปมาก มีการพัฒนาสายพันธุ์ให้มีลักษณะต่างๆ เช่น เนื้อผลมีความหวาน ลูกโต หรือ ทนทานต่อโรค ตามความต้องการของตลาด อีกทั้งยังพัฒนาให้เข้ากับสภาพอากาศและภูมิประเทศที่จะนำไปปลูกอีกด้วย ดังนั้นจึงมีการนำสานพันธุ์ที่มีลักษณะเด่นที่เป็นที่ต้องการมาผสมข้ามระหว่างสายพันธุ์และการผสมระหว่างพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์ในครั้งแรกนี้จึงเรียกให้เข้าใจง่ายๆ ว่าเมล็ดพันธุ์ ”F1”

เมล็ดพันธุ์ F1 นี้เป็นเมล็ดพันธุ์ที่นำข้อดีของพันธุ์พืชนั้นๆมารวมเอาไว้ด้วยกันไม่ว่าจะเป็น ความหวาน ลูกโต ทนทานต่อโรค ฯลฯ

วันนี้ทางบริษัทฯ จะมาอธิบายชนิดของเมล็ดพันธุ์แบบง่ายๆ ให้ฟังกันครับ

เมล็ดพันธุ์แบ่งได้เป็น 2 ชนิดกว้างๆ คือ

เมล็ดพันธุ์ OP (Open-pollinated)
เมล็ดพันธุ์ลูกผสม F1

1. พันธุ์เปิด หรือ ที่เรียกว่า โอ.พี. (O.P.) ที่ย่อมาจากคำว่า Open breed ความหมายของมันก็คือ เป็นเมล็ดพันธุ์สายพันธุ์แท้ ที่มีพันธุ์กรรมคงที่ ไม่มีการแปรปรวนทางพันธุกรรมเกิดขึ้นเนื้องจากเป็นสายพันธุ์เดี่ยว หากมีการนำเมล็ดที่ได้จากการเพาะปลูกในรุ่นถัดๆ กันไปทำการเพาะปลูกขยายพันธุ์ ก็จะได้ต้นที่มีลักษณะที่เหมือนต้นเดิมทุกประการ ทั้งรูปทรง โครงสร้าง และผลผลิต พูดให้เข้าใจง่ายๆ ก็คือ เราสามารถเก็บพันธุ์เองได้ต่อไปเรื่อยๆ

2. ส่วนเมล็ดพันธุ์ F1 (F One-Hybrid) เป็นเมล็ดพันธุ์สายพันธุ์ลูกผสม ในชั่ว (รุ่น) ที่เกิดจากการผสมข้าพันธุ์ระหว่างพันธุ์แท้ 2 สายพันธุ์ หรือเรียกเข้าใจง่ายว่าพ่อและแม่พันธุ์ (อาจจะ 3 หรือ 4 สายพันธุ์ก็ได้) เมล็ดแบบ F1 ที่ได้ไปปลูกจะมีการเปลี่ยแปลงของลักษณะเกิดขึ้นผิดไปจากเดิมเนื่องจากเกิดจากการมี 2 สายพันธุ์หรือมากกว่ามาผสมกัน ลักษณะที่เปลี่ยนแปลงไปนั้นจะคล้ายกับสายพันธุ์พ่อหรือสายพันธุ์แม่ ดังนั้นอาจจะทำให้ให้ลักษณะของพืชที่ได้นั้นดีขึ้น หรือเลวลงก็ได้ ดังนั้นเราจะเห็นได้ว่าเมล็ดพันธุ์ชนิดนี้มีความแปรปรวนของพันธุกรรมสูง เมื่อนำไปปลูกจะมีความแตกต่างกันในหลายลักษณะ จะไม่เหมือนต้นแม่ จึงไม่เป็นที่นิยมในหมู่เกษตรกรในการเก็บเมล็ดมาทำพันธุ์ต่อไป จะมีก็แต่เมล็ดพันธุ์ที่ผลิตในเชิงการค้าที่มีการผลิตมาโดยเฉพาะ เนื่องจากเมล้ด F1ให้ผลดีกว่า ผลผลิตสูงกว่า พันธุ์เปิด ส่งผลให้ในปัจจุบันเมล็ดพันธุ์มักจะเป็นลูกผสมหรือไฮบริดเสียส่วนใหญ่ เพราะนอกจากผลดีทางพันธุกรรมแล้ว ยังควบคุมสายพันธุ์ไว้ในการควบคุมเพื่อหวังผลทางการตลาดได้ด้วย (ถือเป็นความลับทางการค้านะครับผม และลิขสิทธิ์ของเจ้าของสายพันธุ์นั้นๆ )

ซึ่งเมล็ดพันธุ์เมล่อน คิโมจิของบริษัทที่จำหน่ายอยู่ ก็เป็นเมล็ดพันธุ์F1ด้วยเช่นกัน จะทำให้เนื้อเมล่อน ญี่ปุ่นสายพันธุ์นี้ มีความหวาน หอม กรอบ เป็นเอกลักษณ์ ที่หากใครเหมือนได้ยากสำหรับอัตราการเปลี่ยนแปลงของสายพันธุ์จากกฏพันธุ์พืชของนักวิทยศาสตร์ ผู้เป็นศาสดราของกฏการขยายพันธุ์ นาย เมนเดลได้คิดค้นสูตรไว้แล้ว รักกล้าข้อนำเสนอให้ติดตามในตอนต่อไปนะคัรบผม

ซึ่งสูตรการคำนวนและหลักการที่เรานำมาอธิบายในวันนี้อ้างอิงจากผลการทดลองของนาย เกรเกอร์ เมนเดล นักวิทยาศาสตร์ ที่เป็นที่ยอมรับอย่างกว้างข้างนั้นเองโดยมีหลักการดังนี้

1. การถ่ายทอดลักษณะหนึ่งลักษณะใดของสิ่งมีชีวิตถูกควบคุมโดยปัจจัย (fector) เป็นคู่ๆ ต่อมาปัจจัยเหล่านั้นถูกเรียกว่า ยีน (gene)

2. ยีนที่ควบคุมลักษณะต่างๆจะอยู่กันเป็นคู่ๆ และสามารถถ่ายทอดไปยังรุ่นต่อไปได้

3. ลักษณะแต่ละลักษณะจะมียีนควบคุม 1 คู่ โดยมียีนหนึ่งมาจากพ่อและอีกยีนมาจากแม่

4. เมื่อมีการสร้างเซลล์สืบพันธุ์(gamete) ยีนที่อยู่เป็นคู่ๆจะแยกออกจากกันไปอยู่ในเซลล์สืบพันธุ์ของแต่ละเซลล์และ ยีนเหล่านั้นจะเข้าคู่กันได้ใหม่อีกในไซโกต

5. ลักษณะที่ไม่ปรากฏในรุ่น F1 ไม่ได้สูญหายไปไหนเพียงแต่ไม่สามารถแสดงออกมาได้

6. ลักษณะที่ปรากฏออกมาในรุ่น F1 มีเพียงลักษณะเดียวเรียกว่า ลักษณะเด่น ( dominant) ส่วนลักษณะที่ปรากฏในรุ่น F2 และมีโอกาสปรากฏในรุ่นต่อไปได้น้อยกว่า เรียกว่า ลักษณะด้อย (recessive)

7. ในรุ่น F2 จะได้ลักษณะเด่นและลักษณะด้อยปรากฏออกมาเป็นอัตราส่วน เด่น : ด้อย = 3 : 1

ด้วยเหตุนี้ การนำเมล็ดจากผลผลิต F1 ไปปลูกต่อจะเรียกว่า F2 โอกาสที่จะได้ลักษณะเด่นของพันธุ์พืชนั้นๆ มีโอกาสอยู่ที่ 75% ซึ่งทำให้ต้นทุนการปลูกเพิ่มขึ้นแต่ได้จำนวนผลผลิตที่มีคุณภาพน้อยลง นี่เป็นเหตุผลว่าทำไมถึงควรที่จะซื้อเมล็ดพันธุ์ F1 ที่จะให้ผลผลิตที่มีความคงที่และมีลักษณะตามที่ท่านต้องการ

ศึกษาเพิ่มเติมได้ที่

https://sites.google.com/site/celldisvisionandgenetics/kd-khxng